το θέμα της παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας

Εξελίξεις γύρω από το θέμα της παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας
Κοινό κάλεσμα των φοιτητικών συλλόγων Ιστορικού - Αρχαιολογικού, Δασκάλων, Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Αθήνας

Με μια δήλωσή του στις αρχές της προηγούμενης βδομάδας, ο υπουργός Παιδείας έφερε εκ νέου στην επικαιρότητα το θέμα της Διδακτικής και Παιδαγωγικής Επάρκειας για τους φοιτητές που σκοπεύουν να ενταχθούν στον κλάδο των εκπαιδευτικών, ενώ καθόλου τυχαία, όπως φαίνεται, στις 28 Φλεβάρη, η «Αυγή» αφιέρωσε άρθρο της στο θέμα, υπερασπιζόμενη τη σχετική πρόταση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) που είχε αποφασιστεί από τον προηγούμενο Μάη (βλέπε «Ριζοσπάστη» 12/11/2017, σελ. 20).
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που εισάγει η δήλωση του υπουργού Παιδείας, «κάθε Τμήμα που θέλει να φτιάξει πρόγραμμα απόδοσης παιδαγωγικής επάρκειας, θα μπορεί να το κάνει με απόφαση της Γενικής του Συνέλευσης και έγκριση της Συγκλήτου. Επίσης, τα προγράμματα αυτά θα μπορούν να είναι και διατμηματικά και να αξιοποιούν πανεπιστημιακούς ειδικευμένους στην παιδαγωγική». Τα παραπάνω όπως φαίνεται θα συμπληρώνουν την υπάρχουσα πρόταση του ΙΕΠ, την οποία το υπουργείο την έχει εγκρίνει ως βάση για την επικείμενη νομοθετική ρύθμιση της επάρκειας, που σύμφωνα με τον υπουργό Παιδείας θα έρθει άμεσα.

Στην πραγματικότητα, το υπουργείο Παιδείας φαίνεται ότι θα προχωρήσει σε μια ρύθμιση που θα παρέχει «ευελιξία» στα Τμήματα, ώστε να μπορούν να ενσωματώνουν την επάρκεια στις προπτυχιακές τους σπουδές, αλλά και να φτιάχνουν ανεξάρτητα προγράμματα παροχής επάρκειας. Ο τρόπος αξιοποίησης της όποιας ρύθμισης από τα Τμήματα, όμως, φαίνεται ότι θα πατήσει στην υπάρχουσα πραγματικότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο προαναφερθέν άρθρο της «Αυγής», σχετικά με τις λεγόμενες «καθηγητικές» σχολές και το αν και πόσο επαρκώς προετοιμάζουν παιδαγωγικά τους αποφοίτους τους σημειώνεται ότι «μια ματιά στα προγράμματα σπουδών τους αρκεί για να βεβαιωθεί κανείς ότι πρόκειται για εξαιρετικά άνισους όρους και ιδιαίτερα ευμετάβλητες συνθήκες, τόσο από σχολή σε σχολή όσο και από χρόνο σε χρόνο στο πλαίσιο της ίδιας σχολής».
Αυτή η διαμορφωμένη πραγματικότητα, όμως, δεν προέκυψε «αυθόρμητα», αλλά είναι αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολουθείται τα τελευταία χρόνια και κινείται σταθερά στον εξοβελισμό της παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας από τα πτυχία. Ετσι, στις «καθηγητικές σχολές» εδώ και κάποια χρόνια τα παιδαγωγικά μαθήματα άρχισαν σταδιακά να γίνονται προαιρετικά και στη συνέχεια να αφαιρούνται από τα προγράμματα σπουδών. Ηταν το πρώτο βήμα για το πέταγμα της παιδαγωγικής επάρκειας εκτός πτυχίου και για τη θέσπιση στη συνέχεια νόμων (από το 2010) που έδωσαν τη δυνατότητα στα ΑΕΙ να φτιάχνουν ξεχωριστά προγράμματα παιδαγωγικής επάρκειας και να τα παρέχουν στις περισσότερες περιπτώσεις με «τσουχτερά» δίδακτρα. Πατώντας σε αυτήν τη βάση, τώρα τα περισσότερα Τμήματα κινούνται σε μια λογική να κατοχυρώσουν την παιδαγωγική επάρκεια εντός πτυχίου για τους αποφοίτους τους, αλλά να έχουν τη δυνατότητα να την «πουλούν» σε ξεχωριστό πρόγραμμα για αποφοίτους άλλων Τμημάτων.
Κοινό κάλεσμα φοιτητικών συλλόγων
Απέναντι σε αυτές τις εξελίξεις οι φοιτητικοί σύλλογοι Ιστορικού - Αρχαιολογικού, Δασκάλων και Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου της Αθήνας απευθύνουν κοινό κάλεσμα σε όλους τους φοιτητές και τους συλλόγους, διαμηνύοντας: «Ούτε σκέψη για απόσπαση της παιδαγωγικής επάρκειας από το πτυχίο μας!».
Στο κοινό τους κάλεσμα οι σύλλογοι αναφέρουν:
«Αυτήν τη στιγμή στο πτυχίο μας ενσωματώνεται η παιδαγωγική - διδακτική επάρκεια, που είναι απαραίτητη για να ασκήσουμε το επάγγελμα του εκπαιδευτικού στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα!
Αυτό το δικαίωμά μας ετοιμάζονται να μας το αφαιρέσουν!
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, πατώντας πάνω στους νόμους των προηγούμενων κυβερνήσεων ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, έρχεται να αποσπάσει πλήρως την παιδαγωγική - διδακτική επάρκεια από το πτυχίο, προσθέτοντας νέα εμπόδια μεταξύ πτυχίου και επαγγέλματος!
Οι αλλαγές που φέρνει το υπουργείο Παιδείας βασίζονται στην πρόταση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) που προβλέπει:
1. Η πιστοποίηση της επάρκειας να αποσπαστεί από το πτυχίο και να περάσει στην ευθύνη ειδικής Δομής ή ειδικού Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με την παρακολούθηση ενός κύκλου 6 μαθημάτων παιδαγωγικού - διδακτικού χαρακτήρα, μέσα στα οποία εντάσσεται και η πρακτική άσκηση. Αυτή η Δομή θα ελέγχει και θα πουλάει την πιστοποίηση στους απόφοιτους με δίδακτρα!
2. Ο φοιτητής πρέπει να αποκτά "...εφάμιλλη ικανότητα διδασκαλίας των αντικειμένων της συνολικής επιστημονικής περιοχής στην οποία εντάσσεται η εξειδίκευσή του (π.χ. Χημικός να μπορεί να διδάξει όλες τις Φυσικές Επιστήμες)".
Ουσιαστικά τσουβαλιάζονται διαφορετικά επιστημονικά αντικείμενα και ενισχύεται αυτό που συμβαίνει ήδη στα σχολεία με τις πολλαπλές αναθέσεις μαθημάτων. Φτάνουν στο σημείο να προτείνουν τα εξής τραγελαφικά:
-- Ο Γεωλόγος να διδάσκει Βιολογία και το αντίστροφο!
-- Οι απόφοιτοι Πληροφορικής να διδάσκουν Γεωμετρία και Αλγεβρα με τις γνώσεις που είχαν αποκτήσει οι ίδιοι στο σχολείο, αφού για την επιστήμη τους δεν διδάσκονται τέτοια μαθηματικά!
-- Στους ίδιους καθηγητές να γίνεται ανάθεση για τα μαθήματα: Κοινωνικές και Πολιτικές Επιστήμες, Ιστορία, Οικονομικά, ΑΟΔΕ (Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων) και Θρησκευτικά! Θα μπορεί να ανατίθεται π.χ. στον Θεολόγο να διδάσκει Ιστορία ή Οικονομικά!
3. Λόγω του μεγάλου αριθμού των αποφοίτων που θα θέλουν πιστοποίηση για να μπουν στην Εκπαίδευση, "...οι ειδικές Δομές ή Τμήματα μπορούν να εφαρμόσουν ειδικά κριτήρια προτεραιότητας ή και επιλογής". Δηλαδή, μπαίνει ακόμα ένα φίλτρο - εμπόδιο που θα πετάει έξω πολλούς από όσους θελήσουν να αποκτήσουν το πιστοποιητικό μετά το πτυχίο».
Για ποιο λόγο γίνονται οι αλλαγές;
«I. Θέλουν να φτιάξουν μια κερδοφόρα αγορά τίτλων και πιστοποιητικών επάρκειας. Τα πανεπιστήμιά μας μετατρέπονται σε σούπερ μάρκετ γνώσης που θα πουλάνε πανάκριβα την παιδαγωγική επάρκεια και εμείς σε πελάτες που θα την αγοράζουμε. Ηδη το ΕΚΠΑ πουλά πιστοποιητικό παιδαγωγικής επάρκειας με δίδακτρα 700 ευρώ!
II. Σήμερα που οι προσλήψεις εκπαιδευτικών έχουν μηδενιστεί, παρά τα χιλιάδες κενά στα σχολεία, θέλουν να κλείσουν και άλλο τη στρόφιγγα για το πόσοι θα δουλέψουν στην Εκπαίδευση. Γι' αυτό αυξάνουν και τα εμπόδια μεταξύ πτυχίου και επαγγέλματος. Το πιστοποιητικό παιδαγωγικής επάρκειας θα έρθει να προστεθεί στον διαγωνισμό του ΑΣΕΠ, το κυνήγι μοριοδοτήσεων, τους πίνακες αναπληρωτών, το θεσμό του δόκιμου εκπαιδευτικού, δηλαδή στα δεκάδες φίλτρα που ήδη υπάρχουν και δεν μετράνε τη γνώση αλλά το πόσοι θα δουλέψουν στην Εκπαίδευση, με βάση τις επιταγές των μνημονίων και τα συνεχώς μειούμενα χρήματα για τα σχολεία!
III. Με τις πολλαπλές αναθέσεις μαθημάτων θέλουν να καλύψουν τα κενά χωρίς να προσλάβουν το απαραίτητο εκπαιδευτικό προσωπικό.
Η απόσπαση της παιδαγωγικής επάρκειας από το πτυχίο μας δεν θα περάσει! Καλούμε όλους τους φοιτητές να αγωνιστούμε για να μην περάσουν τα σχέδια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ για την παιδαγωγική επάρκεια! Συντονιζόμαστε πανελλαδικά όλοι οι φοιτητικοί σύλλογοι!
Καλούμε όλους τους φοιτητές και τους συλλόγους σε: Γενικές Συνελεύσεις, συνελεύσεις σε έτη και Τμήματα για να ενημερωθούν για τις αλλαγές και να οργανώσουμε μαζί την πάλη μας. Κινητοποιήσεις στις διοικήσεις των τμημάτων και των ιδρυμάτων. (...).
Απαιτούμε:
  • Καμία σκέψη για απόσπαση της παιδαγωγικής - διδακτικής επάρκειας από το πτυχίο.
  • Ολη η απαραίτητη γνώση για την εξάσκηση του επαγγέλματος να δίνεται στο πτυχίο. Στελέχωση των πανεπιστημιακών τμημάτων με όλο το απαραίτητο εκπαιδευτικό προσωπικό και γενναία χρηματοδότηση για την κάλυψη όλων των αναγκών, για την πρακτική άσκηση.
  • Μόνιμοι μαζικοί διορισμοί εκπαιδευτικών όλων των ειδικοτήτων για την κάλυψη των άμεσων αναγκών λειτουργίας των σχολείων. Κατάργηση των ελαστικών σχέσεων εργασίας. Εξίσωση δικαιωμάτων αναπληρωτών και μόνιμων εκπαιδευτικών.
  • Κατάργηση του πιστοποιητικού παιδαγωγικής επάρκειας, του θεσμού του δόκιμου εκπαιδευτικού, όλων των εμποδίων για την εξάσκηση του επαγγέλματος! Το πτυχίο να αποτελεί τη μοναδική προϋπόθεση για δουλειά.
  • Ετήσια περιοδική επιμόρφωση για όλους τους εκπαιδευτικούς, με πλήρη απαλλαγή από τα διδακτικά καθήκοντα, η οποία να υπηρετεί τις σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες των μαθητών. Επιμόρφωση ενιαία, δημόσια και δωρεάν, μέσα από παιδαγωγικές σχολές, με κεντρική κρατική ευθύνη και πλήρη και αποκλειστική κρατική χρηματοδότηση.
  • Πρακτική άσκηση πάνω στο αντικείμενο σπουδών μας με πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα!».